Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, canlı yayında gündemi değerlendirdi: (2)

CumhurbaÅŸkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TOKÄ° kanalıyla 2002’ye kadar yapılan konut sayısı 40 binlerdeyken, 2002’den sonra kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında 1 milyona yakın konut inÅŸa edildiÄŸini bildirdi.Oktay, A Haber’de katıldığı canlı yayında gündeme iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.Afetlere yönelik alınması gereken tedbirler arasında kentsel dönüşümün olmazsa olmaz olduÄŸunu vurgulayan Oktay, Türkiye’nin deprem bölgesinde bulunduÄŸuna dikkati çekti.Oktay, ölümlerin önlenmesinde binaların afetlere dayanıklı inÅŸa edilmesinin önemine iÅŸaret ederek, son olarak 2018’de yayımlanan bina yapımına iliÅŸkin yönetmeliÄŸe uygun ÅŸekilde tamamlanan yapıların Türkiye’nin hangi bölgesinde olursa olsun yıkılma imkanı olmadığını belirtti.Bu noktada yerel ve merkezi yönetimlerin denetimlerinin önemini vurgulayan Oktay, ‘Kentsel dönüşüme baktığımızda, TOKÄ° boyutunda yoÄŸun olarak bu dönüşümü yapmaya çalıştık. TOKÄ°’de 2002’ye kadar yapılan konut sayısına baktığınızda toplam 40 binlerde, ondan sonrasında bugüne kadar baktığınızda 975 bin, yani bir milyona yakın konut yapılmış durumda. Ama yeterli mi, deÄŸil.’ diye konuÅŸtu.Dönüştürülmesi gereken konut sayısının 6,7 milyon olduÄŸunu dile getiren Oktay, ‘Bizim bunu dönüştürmemiz gerekiyor. Sadece kamunun veya TOKÄ° aracılığıyla yapacağımız çalışmalarla bu dönüşümü saÄŸlama ÅŸansımız yok. Afette hangi sistemi kurarsanız kurun, vatandaşımızın kendisinin önce buna inanması gerekiyor. Bunun için eÄŸitim ve bilinçlendirme anlamında ‘afete hazır Türkiye’ diye çok ciddi kampanya baÅŸlatmıştık. Bugün de devam eden kampanyalar bunlar.’ ifadelerini kullandı.’Kamu binalarının güçlendirilmesinde çok ciddi mesafe aldık’Yeni bir deprem haritası yayınladıklarını açıklayan Oktay, bu çerçevede binanın yapılacağı koordinatlara göre deprem riskinin belirlenebildiÄŸini söyledi.Oktay, kentsel dönüşümün hızlandırılması için ellerinden geleni yaptıklarının altını çizerek, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Okullarımız baÅŸta olmak üzere kamu binalarının güçlendirilmesinde çok ciddi mesafe aldık. Ulaşım altyapı üstyapı boyutunda bunları güçlendiriyoruz. SaÄŸlık altyapısını güçlendiriyoruz. Nereden nereye geldiÄŸimizi görüyorsunuz. Yani saÄŸlıkta hiçbir sorun yaÅŸamıyorsak bugün depremlerde. Bu kurduÄŸumuz altyapıyla, depremden etkilenmeyen altyapıyla ilgilidir. DiÄŸer tüm alanlarda ÅŸimdi bunu geliÅŸtirmeye çalışıyoruz.’Karadeniz’de de su taÅŸkınlarının önüne geçebilmek için de Devlet Su Ä°ÅŸleri ve ilgili bakanlıklarla çalışmalar yürütüldüğünü aktaran Oktay, ÅŸu ifadeleri kullandı: ‘Çevre ve Åžehircilik Bakanlığımız nezdinde dönüşüm çalışmaları son derece hızla devam ediyor. Ama yerel yönetimlerin ve vatandaşımızın buna dahil olması gerekiyor. Yerel yönetimlerimizin de burada en az bizim kadar hassas olması gerekiyor. Yani ‘yerel yönetimlerimiz’ derken de herhangi bir ayrım yapmadan bunu söylüyorum. Tüm yerel yönetimler, tüm belediye baÅŸkanları, büyükÅŸehir belediye baÅŸkanları, il baÅŸkanları, belde baÅŸkanları, ilçe baÅŸkanları tamamını söylüyorum.’Oktay, inandıklarında baÅŸaramayacakları bir ÅŸey olmadığını vurgulayarak, ‘En büyük ÅŸansımız da ÅŸu; buna inanan bir liderimiz var. Yani bu dönüşümün olması gerektiÄŸine inanan ve bunun için uykusuz kalan, gecesini gündüzüne katan bir CumhurbaÅŸkanı var.’ dedi.’Depremden gene dersler çıkaracağız”Evleri hakkında hasarlı raporu verilmesine raÄŸmen ev sahiplerinin bir araya gelememesi gibi nedenlerle gerekenin yapılmadığı ve can kayıplarının yaÅŸandığı, iÅŸleyiÅŸteki sıkıntıların giderilebilmesi için neler yapılabileceÄŸine’ iliÅŸkin soruyu cevaplayan Oktay, şöyle konuÅŸtu: ‘Bir öncekinde bu daha da zordu. Hasarlı binaların kentsel dönüşüme katılmasıyla alakalı, içeriden bir veya iki bina sakini ‘hayır’ dediÄŸi zaman çıkarmıyordunuz. Mahkemelere gidiliyordu, mahkemeler yıllarca devam ediyordu. Bunun kolaylaÅŸtırılmasıyla ilgili bir geliÅŸme saÄŸlandı. Yani belirli bir çoÄŸunluk saÄŸlanırsa, diÄŸerlerinin de bu karara ortak olmak zorunluluÄŸuyla alakalı. Åžimdi bu depremden de biz gene dersler çıkaracağız. EÄŸer buna raÄŸmen engelleyici konular varsa, yasal boyutta geliÅŸtirmek durumunda olduÄŸumuz konular varsa zaten bununla ilgili çalışmalara ÅŸu anda da zaten yine baÅŸladık. Yetki yasamada burada, dolayısıyla oraya yine ihtiyaç bazında bunları ifade edeceÄŸiz.’Ä°zmir’deki hasar tespit çalışmalarıOktay, Ä°zmir’de hasar tespit çalışmalarının hızla devam ettiÄŸi belirterek, ağır hasarlı konutların yıkılacağını ve yenilerinin yapımına hızla baÅŸlanacağını kaydetti.VatandaÅŸların, orta hasarlı binalarda da kalmamaları gerektiÄŸini hatırlatan Oktay, şöyle devam etti: ‘Çok hızlı bir ÅŸekilde ilk günden çadır kentlerimizi kurduk. Gençlik merkezlerimizi, spor salonlarımızı, kamu misafirhanelerimizi açtık. Åžimdi yeni konutların inÅŸasına bir ay gibi bir sürede baÅŸlıyor olacağız ve inÅŸallah diÄŸer yerlerde olduÄŸu bir yıl içerisinde Ä°zmirlilere, muhteÅŸem bir kentsel dönüşüm örneÄŸi de olacak ÅŸekilde sunuyor olacağız. Depremden zarar görmüş vatandaÅŸlarımıza, hak sahiplerine teslim etmiÅŸ olacağız.’Oktay, konteyner kentlerin de 20 gün içinde tamamen faaliyete gireceÄŸini, bu süreçte ihtiyacı olan vatandaÅŸların kamu tesislerinden faydalanabileceÄŸini bildirdi.Ä°zmir’de 1 yıl içinde tamamlanacak binaların kentsel dönüşüm örneÄŸi olacağını vurgulayan Oktay, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu: ‘Burada arzumuz, bunun ilçe ilçe diÄŸer tüm alanlara yayılabilmesi. Elazığ’da, Malatya’da yaptığımız, sadece ağır hasarlı binaları olan vatandaÅŸlarımıza yeni bir konut vermekle kalmıyoruz orada, baÅŸka bir ÅŸey de yapıyoruz; Bir kentsel dönüşümün örneÄŸini de orada sunmuÅŸ oluyoruz. Arzu ediyoruz ki, yerel yönetimler de vatandaÅŸlarımız da bunun devamını kendileri getirebiliyor olsun birliktelikleriyle. Bununla ilgili krediler de kira yardımları da dahil olmak üzere verdiÄŸimiz çok ciddi teÅŸvikler var, kolaylaÅŸtırıcı teÅŸvikler var. Bunlardan faydalanılması kentsel dönüşümü hızlandıracaktır.”Denetim yetkisi yerel belediyelerdedir’Fuat Oktay, ‘Hem TOKÄ° tarafından hem de vatandaÅŸların kendi imkanlarıyla yaptıracakları evler olacaktır. Burada denetim tam olarak nasıl olacak? Sorumluluk, yetki silsilesi kimin elinde?’ sorusunu şöyle yanıtladı: ‘Belediye sınırları içinde yapılan tüm yapıların yapı ruhsatı ve yapı kullanım izin belgesini verme ve buna göre denetim yetkisi yerel belediyelerdedir. Aynı ÅŸekilde imar planı yapma ve onaylama yetkisi de belediyelere aittir. Bazı spesifik alanlarla ilgili Çevre ve Åžehircilik Bakanlığımızın aldığı bazı yetkiler vardır ama asıl sorumluluk aslında yerel yönetimlerde burada. Çevre ve Åžehircilik Bakanlığımız buna öncülük ediyor. Çevre ve Åžehircilik Bakanlığımız ve yerel yönetimler arasındaki mekanizmanın daha güçlendirilerek ve yapı denetimi de çok daha ciddi saÄŸlanarak bu sorunu aÅŸabileceÄŸimizi düşünüyorum. Yapı denetimine baktığımızda, bu belediyelerde, yerel yönetimlerde.”Kusurlu olan bunun bedelini ödemek durumundadır”O zaman bundan sonra sadece müteahhitlerin tutuklanmasıyla sınırlı kalmayacak, gerekli denetimleri zamanında yapmayanlara da hukuki sorumluluk olacak mı?’ sorusunu cevaplayan Oktay, şöyle devam etti: ‘Yasamanın alanına girmemek üzere ÅŸunu ifade edeyim, zaten sorumluluk zincirlemedir. Yani bir yerde bir hata varsa, hele hele bilinçli yapılan bir ÅŸey varsa, yani bir yere gidip deniz kumu kullanıyorsanız, demirden çalıyorsanız bunun bir ÅŸeyle izah edilebilecek bir konumu yok. Siz hangi yönetmeliÄŸi getirirseniz getirin. Bu denetimle alakalıdır. Dolayısıyla burada zincirleme bir hata varsa zaten bu hata deÄŸildir, suçtur. Bu suçun cezası kim olursa olsun verilecektir. Bunun gerekli çalışması da zaten yargıdadır. SoruÅŸturmalar gerekli birimlerdedir. Åžu anda da yapılıyor bu. Bu sadece oradaki mühendis veya bir mimarla kalacak konu da deÄŸildir. Kimin burada kusuru varsa, kusurlu olan bunun bedelini ödemek durumundadır.’Deprem vergileriOktay, ‘deprem vergilerinin nereye harcandığı konusundaki eleÅŸtirilerin’ hatırlatılması üzerine ise ÅŸu bilgileri paylaÅŸtı: ‘1999 Marmara Depremi’nden sonra geçici vergiler ile ‘kalıcı vergi’ diye ifade ettiÄŸimiz Özel Ä°letiÅŸim Vergisi konuluyor. 66 milyarlık bir vergi toplanıyor cari fiyatlarla, o gün rakamlarıyla. Bugüne, 2019 fiyatlarına en son yaptığımız bir çalışmada 147 milyar güncellediÄŸimizde. Marmara Depremi baÅŸta olmak üzere Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bursa, Ä°stanbul burada yapılan 43 bin 603 kalıcı konut var. Yine kentsel dönüşüm kapsamında güçlendirilen binalar, kamu binaları var. Birçok çalışma var. Cari fiyatlarla 66 milyar toplandı dediÄŸimiz vergi. Cari fiyatlarla 80 milyar 734 yani topladığınızdan daha fazlası zaten o zaman harcanmış durumda.’Bunların devamında afetlerin yaÅŸandığı Bingöl, Elazığ, Kütahya, Van, Giresun ve Malatya için harcamalar yapıldığına, bugün Ä°zmir için aynı durumun söz konusu olduÄŸuna dikkati çeken Oktay, ‘Tüm buralarda yaptıklarımıza baktığımızda, 800’den fazla konut Elazığ’da, 1000’in üzerinde konutu Kütahya’da yapıyoruz, 26 binin üzerinde konutu Van’da yapıyoruz.’ diye konuÅŸtu.Fuat Oktay, ulaşım, eÄŸitim, saÄŸlık, kentsel dönüşüm, adalet, güvenlik gibi birçok alan çalışmalar yapıldığına dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘Ne alakası var bunların depremle? Bunların hepsinin depremle alakası var. Bunları yapmasanız ÅŸimdi saÄŸlıktaki sıkıntıyı düşünün. Ä°zmir’de yaralılarımız var deÄŸil mi? GittiÄŸi zaman sıkıntı çekiyor mu? Çekmiyor. Yıkılan bir hastaneniz olduÄŸunu düşünün. Aynı ÅŸekilde Elazığ ve Malatya’da. Kovid-19’a baktığınızda, o da bir salgın afetidir. Bunlar da aslında Türkiye’nin yapısal dönüşümüne iliÅŸkin çalışmalardır.’Oktay, toplanan deprem vergilerine iliÅŸkin soruların basit bir siyasi polemik olduÄŸunu vurguladı.(Bitti)

Bir önceki yazımız olan Son dakika haberi! Bolu'da, tabiat ve milli parklara randevuyla girilecek başlıklı makalemizde Abant, Bolu ve Gölcük hakkında bilgiler verilmektedir.